معرفی کامل ساز سلانه

مقدمه 

شاید نام ساز سلانه را شنیده باشید. اما تاریخچه آن را ندانید. این ساز در قرن ۱۶ میلادی رواج داشته و اما پس از آن دچار تغییراتی شده. در آن سال‌ها این سازها با ۳ سیم به شکل یک ساز ۳ گوش بود که نوازنده می‌توانست بر اساس نیاز خود به ساز سیم اضافه کند و صدای بم‌تر هم ایجاد کند. گویا این ساز چند قرن گم شده که دوباره توسط ایرانیان کشف شد. البته هیچ‌کس نمی‌داند که این ساز در آن سال‌ها چه صدایی داشته است. این ساز بسیار شبیه به ساز عود است که دسته بلندتری دارد. 

تاریخچه ساز سلانه 

دلیل نام‌گذاری این ساز به گفته سیامک افشاری این است که خیلی دیر به ابداع این ساز دست زده‌اند. این سلانه سلانه پیدا کردن سازی که جایش خالی احساس می‌شد، دلیل نامگذاری آن است. پیدایش یک ساز جدید جسارت می‌خواهد. کسی که به علم موسیقی مسلط باشد و سازی را ابداع کند که با ورودش به دنیای موسیقی نور و نوایی بیشتر پدید آید.

به گفته استاد حسین علیزاده موضوع اختراع ساز جدید ممکن است در ذهن هر آهنگساز و نوازنده‌ای شکل بگیرد. اما این که جسارت این کار را داشتن هم بسیار مهم است. جسارتی که باعث نشود تمام چند سال تلاش در حوزه موسیقی خود را زیر سوال ببرد.

با پیدایش ساز سلانه در سال ۲۰۰۳ میلادی منجر به انتشار آلبومی با همین نام شد. این آلبوم با ۴ قطعه مهتاب، پگاه، آفتاب، شامگاه که قطعه‌های ۱۶، ۱۳، ۱۱ و ۲۱ دقیقه‌ای است شما را با تکنوازی این ساز آشنا می‌کند. حسین علیزاده در این آلبوم بداهه نوازی را در دستگاه بیات اصفهان، بیات کرد افشاری و سه گاه نواخته است. در واقع این ساز ترکیبی از سازهای تنبور، سه تار و بربط است اما صدایی کاملا متفاوت دارد.

ساز بداهه نوازی

به طور کلی اکثر نوازندگان ایرانی نظرشان بر این است که سازهای سنتی ایرانی برای تکنوازی مناسبند و خیلی سخت با بقیه سازهای ارکستری هماهنگ می‌شوند. همچنین این سازها را می‌توان بداهه نواخت. یعنی نوازنده با حس و حال خود شروع به نواختن قطعه دلخواه خود کند و تمامی نت‌های آن را به دست خود گیرد و بنوازد. در بداهه نوازی، نوازنده بر اساس حس و حال آنی و در همان لحظه خود شروع به نواختن می‌کند. نیازی ندارد که روزها برای نوشتن نت زمان بگذارد و ملودی خاصی را تمرین کند. حتی ممکن است از همان بداهه نوازی یک قطعه شاهکار پدید آید. وقتی نوازنده از بداهه نوازی خود راضی باشد حال آن را تبدیل به ملودی می‌کند.