مقدمه

موسیقی زیرزمینی مجموعه‌ای از سبک‌های موسیقی می‌باشد که در زمان تولید خود مورد توجه ناشران و تهیه‌کنندگان قرار نمی‌گیرد و معمولاً با سبک زندگی و ارزش‌های طبقه متوسط دنیای سرمایه‌داری در تضاد است.این نوع موسیقی از سوی نظام حاکم به رسمیت شناخته نشده‌است و در مکانی که موقعیت رسمی ندارد و در استودیوهای خانگی به صورت مخفیانه و با مضامین اعتراض‌گونه تولید می‌شود.از مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع موسیقی قابلیت جذب مخاطبان نخبه و صاحب اندیشه و همین‌طور عام و مردم عادی می‌باشد.

موسیقی زیرزمینی در ایران

به نوشته مسعود کوثری، با رشد شهرنشینی پس از انقلاب (که به بیش از ۶۰ درصد رسید) و جوانی جمعیت که در اثر نخستین موج جمعیتی متولدشده پس از انقلاب ایجاد شد؛ زمینه‌های رشد موسیقی زیرزمینی در ایران ایجاد شد. از حدود سال ۱۳۷۰، با آزاد شدن، رشد و خانگی‌شدن موسیقی پاپ ایرانی، که با ورود سازهای موسیقی به کشور و افزایش آموزش همراه شد، به شمار افراد اهل موسیقی اضافه شد. استفاده روزافزون موسیقی در برنامه‌های صدا و سیما، از برنامه کودک و تبلیغات تا اخبار مردم را بیشتر در معرض موسیقی قرار داد. با آغاز ریاست‌جمهوری سید محمد خاتمی (۱۳۷۶) و پررنگ‌شدن جامعه مدنی، سخت‌گیری در برابر موسیقی پاپ کم‌تر شد و زمینه مساعدتر شد. همچنین با گسترش ارتباطات و افزایش مردم ایران با دنیای خارج (مانند افزایش مسافرت‌های خارجی و دسترسی به اینترنت و ماهواره) دسترسی به موسیقی خارجی نیز آسان‌تر گشت. به‌زودی نسل جدیدی از خوانندگان ایرانی پا به عرصه گذاشتند.از رپر های معروف زیرزمینی ایران میتوان به افرادی چون بهرام نورایی، پیشرو، هیچکس، یاس، علی سورنا، قاف و فدایی اشاره کرد.